Zrobotyzowane spawanie TIG

Autor: Agnieszka Kiszka; Rzeczoznawca, Inspector

TIG z języka angielskiego to tungsten inert gas.

     Spawanie metodą TIG to technologia znana od lat 30 ubiegłego wieku, która została opracowana w USA.

Definicja spawania metodą TIG to łączenie elementów z wykorzystaniem ciepła łuku spawalniczego jarzącego się między nietopliwą elektrodą wykonaną z wolframu z domieszkami innych pierwiastków a elementem spawanym.

Proces może być prowadzony zarówno z wykorzystaniem spoiwa, a także w przypadku spawania elementów cienkościennych bez konieczności zastosowania spoiwa. Wg normy EN ISO 4063:2011 do technologii TIG przypisano numer 141, natomiast TIG bez dodatku spoiwa sklasyfikowano jako 142.

     Spawanie metodą TIG jest uznawane przez adeptów spawalnictwa za  jedną z najtrudniejszych technologii ręcznego spawania.

Może to wynikać z faktu prowadzenia procesu zazwyczaj oburącz, a jednocześnie wysokim wymogom jakościowym stawianym złączom. Natomiast warunki prowadzenia procesu są uznawane za jedną z większym zalet metody.

     Co jednak ciekawe, mniejsza w odniesieniu do metod MIG/MAG ilość szkodliwych gazów i  pyłów spawalniczych, a także znacznie zredukowany hałas generowany podczas prowadzenia spawania powodują polepszenie warunków pracy spawacza.

     Poddając analizie ilość certyfikowanych przez naszą jednostkę spawaczy (na podstawie danych TÜV Thüringen Polska) można wskazać, iż na chwilę obecną spawanie metodą TIG jest drugą najpopularniejszą technologią po spawaniu metodą MAG. Poddając analizie rynek sprzedaży źródeł do spawania również można potwierdzić powyższy trend.

     Uzyskanie wysokojakościowych spoin spełniających wysokie wymagania jakościowe uwarunkowane jest od doświadczeniem i zdolnościami manualnymi spawacza.

Spoiny wykonywane z zastosowaniem technologii TIG uznawane są za cechujące się bardzo wysokimi własnościami mechanicznymi i dobrą estetyką połączeń. Dla konstrukcji odpowiedzialnych, od których wymagane są najwyższe własności bardzo często zalecane jest wykonywanie połączeń z zastosowaniem technologii TIG.

      Jednym z najpowszechniejszych zastosowań technologii spawania tą metodą jest wytwarzanie konstrukcji rurociągowych. Połączenia spawane rur szczególnie transportujących media agresywne, są obarczone dużą odpowiedzialnością. Od spoin czołowych rur będących częścią odpowiedzialnej konstrukcji wymagane są najwyższe własności i estetyka połączenia. Spoiny czołowe rur poddawane są wnikliwym badaniom prowadzonym przez certyfikowany personelu kontroli jakości.

Dla połączeń rur o większych grubościach ścianki spotykane są rozwiązania procesów kombinowanych, gdzie warstwa graniowa/przetopowa wykonywana jest z zastosowaniem technologii TIG, natomiast kolejne ściegi wypełniające z zastosowaniem metod 135, 136, 138, 111 lub 121. Takie rozwiązanie stosowane jest z uwagi na mało wydajny, ręczny charakter spawania TIG, który stosujemy jedynie na ścieg przetopowy. Natomiast wykorzystanie pozostałych technologii pozwala na wydajne wypełnienie rowka spawalniczego ze względu na, zazwyczaj półautomatyczny bądź automatyczny, wysokowydajny charakter procesów.

     Spawanie metodą TIG w zdecydowanej większości rozwiązań prowadzone jest w sposób ręczny. Taka sytuacja determinuje pozyskiwanie przez przedsiębiorstwa spawaczy o bardzo wysokich kwalifikacjach, umiejętnościach i kulturze technicznej.

      Rynek wytwarzania konstrukcji spawanych od kilku lat boryka się z brakiem personelu realizującego proces spawania, jak również procesy  powiązane takie jak przykładowo kontrola jakości (Prognozy rynku zatrudnienia).

Sytuacja na rynku wytwarzania konstrukcji spawanych determinuje coraz większe zainteresowanie robotyzacją procesów spajania. Najczęściej zrobotyzowany proces spawania oparty jest na metodzie MIG/MAG. Klienci TÜV Thüringen Polska zaufali rozwiązaniom proponowanym na ryku i inwestują w systemy zrobotyzowane również dla metody TIG. Liderem w sprzedaży źródeł do spawania metoda TIG la stanowisk zrobotyzowanych na rynku polskim jest firma Fronius.

        Nowoczesne stanowiska w oparciu o roboty spawalnicze realizują  proces wysokowydajnego spawania TIG zarówno z jak i bez dodatku spoiwa. Połączenia wykonywane z wykorzystaniem stanowiska zrobotyzowanego pozwalają na uzyskanie wysokojakościowych detali, jednakże uwarunkowane jest to precyzją pozycjonowania i przygotowania elementów do procesu spajania. Nasz klient – firma PROTECH stosuje proces do łączenia elementów ze stali niestopowej i stali wysokostopowej dla konstrukcji kotła. Inwestycja w stanowisko pozwala na zwiększenie wydajności procesu przy jednoczesnym zachowaniu najwyższej jakości.

      Na dzień dzisiejszy zrobotyzowane spawanie metodą TIG nadal stanowi na naszym rynku rzadkość. Jednakże przykład naszego klienta doskonale pokazuje mocne strony takiego rozwiązania. 

Należy również zaakcentować fakt, iż w przypadku stanowisk zrobotyzowanych realizujących proces spawania TIG od personelu nie wymaga się certyfikatów spawaczy, wymagane są „jedynie” uprawnienia (certyfikaty) dla operatorów wg normy  PN-EN ISO 14732.

     Jeżeli masz pytania związane z technologią spawania metodą TIG, zapraszam do kontaktu.

Agnieszka Kiszka

Rzeczoznawca, Inspector, Specjalista ds. szkoleń technicznych

Tel. 724 900 961