BARWA A KOLOR
Od kandydatów ubiegających się o uzyskanie kwalifikacji w badaniach nieniszczących wymagane jest, aby posiadali udokumentowane potwierdzenie dobrego widzenia zgodnie
z ustalonymi w normie EN 9712:2012 kryteriami, między innymi kandydat musi rozpoznawać barwy i rozróżniać kontrast międzybarwowy lub odcienie szarości.
Ale czy zastawialiście się kiedyś dlaczego i w jaki sposób postrzegamy kolory?
Za to, że otaczający nas świat postrzegany przez nas nie jest czarno-biały odpowiada wyposażona w światłoczułe receptory siatkówka oka. Konkretnie czopki, których trzy rodzaje reagują na inne długości fal i powodują w efekcie widzenie trzech podstawowych kolorów – czerwonego, niebieskiego i zielonego.
Aby zobaczyć konkretny kolor potrzebny jest zatem sprawny narząd wzroku i światło, tak ważne w badaniach nieniszczących.
Kolor to tak naprawdę fala elektromagnetyczna o różnej długości.
Kiedy np. dany przedmiot widzimy jako zielony, jego powierzchnia musi wchłonąć wszystkie fale świetlne, za wyjątkiem tej, którą postrzegamy jako właśnie zieloną.
Najczęściej odbijanych jest kilka fal, których mieszanka „odkodowana” w mózgu, daje wrażenie określonego koloru. Finalny rezultat zależy również od wrażliwości oka i stąd wynikające drobne rozbieżności w ocenie odcieni.
Barwa natomiast może się różnić w zależności od natężenia i koloru światła, zmienia się więc wraz z warunkami oświetlenia.
Wiedzieliście, że ludzkie oko potrafi rozróżnić kilkanaście milionów barw?
Barwę możemy opisać za pomocą trójwymiarowej charakterystyki:
- odcienia czyli cechy koloru zależnej od promieniowania o określonej długości fali, jakie wychwytują receptory znajdujące się w oku.
Przykład – pomarańcza umieszczona na czerwonym tle wygląda żółtawo, ta sama pomarańcza na żółtym tle wygląda na czerwonawą. Postrzegany kolor zależy od koloru jego tła.
- jasności( jaskrawość) czyli wrażliwości na natężenie promieniowania.
Przykład – ten sam odcień zieleni wydaje się jaśniejszy na tle czarnego tła i ciemniejszy na jaśniejszym tle. Jasność postrzeganego koloru zależy od jasności tła na którym się znajduje.
- nasycenia czyli zmieszania barwy chromatycznej z białą, szarą lub czarną.
Przykład – niebieski kwadrat umieszczony na jaskrawym tle wydaje się matowy, natomiast wygląda na żywy, jeśli zostanie umieszczony na matowym tle. Taki efekt zobaczymy , gdy dwa jaskrawe, kontrastowe kolory zostaną umieszczone obok siebie.
Przedstawione cechy barw są znormalizowane systemem CIE (Comission Internationale de l’Eclairage – Międzynarodowa Komisja Oświetleniowa), dzięki któremu można w pełni dokonać opisu barwy tymi trzema zmiennymi.
Czy można odkryć nowe kolory?
Ciekawostka.
W 2017 roku w laboratoriach Oregon State University odkryto niejako przez przypadek podczas mieszania odczynników nowy kolor nazwany YInMn Blue.
Ten intensywnie niebieski kolor ma jedną ciekawą cechę, mianowicie odbija promieniowanie podczerwone, które jest odpowiedzialne za nadmierne nagrzewanie się budynków.
===========================
Do tych norm warto zajrzeć, żeby dowiedzieć się więcej w temacie uzyskania kwalifikacji w badaniach nieniszczących:
Norma EN ISO 9712:2012 – Badania nieniszczące Kwalifikacja i certyfikacja personelu badań nieniszczących, punkt 7.4 Wymagania dotyczące wzroku – wszystkie stopnie.
Norma PN-EN 13018:2016 – Badania nieniszczące. Badania wizualne. Zasady ogólne, punkt 7c
Norma EN ISO 8596:2018 – Optyka oftalmiczna — Badanie ostrości widzenia — Optotypy standardowe i kliniczne i ich prezentacja.
Kto może przeprowadzić badanie wzroku?
Chociaż norma EN ISO 9712:2012 dokładnie tego nie precyzuje, badanie może przeprowadzić lekarz okulista lub optometrysta z uprawnieniami do badania wzroku.
Wszelkie dokumenty potrzebne do szkoleń z zakresu badań NDT (w tym Zaświadczenie do zdolności widzenia) znajdziesz tutaj- https://www.tuv-thuringen.pl/szkolenia/
Piotr Mikoś, Specjalista ds Szkoleń i Badań NDT
