Jak uniknąć błędów?
Rozmowa z Dyrektorem Centrum Certyfikacji- Dominikiem Barteckim.
W tym artykule, będącym jednym z cyklu publikacji p.t.PN-EN 1090-1 KROK PO KROKU, przybliżamy temat najczęściej pojawiających się błędów przy uzupełnianiu ANKIETY.
Jak uniknąć błędów pojawiających się przy wypełnianiu Ankiety do celów certyfikacji Zakładu Produkcyjnego i Zakładowej Kontroli Produkcji (ZKP) wg wymagań PN-EN 1090-1?
Dominik Bartecki – Pierwszy problem jaki często się pojawia dotyczy LOKALIZACJI Zakładów Produkcyjnych
Często jest tak, że firma ma siedzibę zarejestrowaną w jednym miejscu a zakłady zupełnie w innej lokalizacji. Stąd często wpisywana jest jako LOKALIZACJA 1 – siedziba w której okazuje się, że nie ma de facto produkcji. A im więcej firma podaje lokalizacji (a jest to często zbędne) tym wychodzi w ofercie więcej dni audytowych, a co za tym idzie, pojawia się większa kwota (na każdą kolejną podaną lokalizację wylicza się konkretną ilość godzin audytowych)
Przykład – jest firma, która ma siedzibę pod jednym adresem i 3 lokalizacje zakładów, które zostają wpisane do Ankiety. Okazuje się potem, że tylko w jednej lokalizacji odbywa się produkcja wyrobu, który objęty jest certyfikacją. Zatem uwaga:
PN-EN 1090-1
Drugi problem pojawia się często w części – MATERIAŁY I SPECYFIKACJE STOSOWANE W PRODUKCJI.
Tu zdarza się nieścisłość polegająca na tym , że na pierwszej stronie Ankiety firma zaznacza, że stosuje w produkcji specyfikację 1090 część 2, która dotyczy produkcji elementów konstrukcyjnych i łączenia elementów konstrukcyjnych o grubości od 4 mm w górę, natomiast na drugiej stronie Ankiety często firma zaznacza na przykład – montaż konstrukcji poszyć za pomocą wkrętów lub nitów.
Wynika to z tego, że Klient nie doczytał, że dotyczy to tylko części -4 i -5, czyli żeby to pole móc wypełnić powinna być zaznaczona też norma EN 1090-4 na pierwszej stronie.
PN-EN 1090-1
Bardzo proszę żeby zwracać na to uwagę.
Najczęstsze jednak błędy pojawiają się w interpretacji – ZAMIERZONYCH METOD DEKLAROWANIA ZGODNOŚCI.
Znajduje się to w Ankiecie ponieważ takie są wskazówki grupy jednostek notyfikowanych GNB CPR, traktujących o prowadzeniu inspekcji przez jednostki notyfikowane. Pojawia się jednak często problem z interpretacją tego punktu i firmy nie wiedzą finalnie co zaznaczyć. Skąd się to bierze?
Stąd, że dla większości firm tą specyfikacją produkcyjną jest część 2 lub 3 normy.
Natomiast metody deklarowania opisane są w części EN 1090-1 (pierwszej) normy, która jest normą zharmonizowaną i która mówi o certyfikacji Zakładowej Kontroli Produkcji. Tam jest to opisane i tam trzeba szukać odpowiedzi.
PN-EN 1090-1
Jeżeli producent wytworzy wyrób zgodnie z częścią -2, -3, -4, lub -5 musi teraz coś zadeklarować ale pojawia się pytanie- co? I właśnie norma 1090-1 informuje nas o 4 metodach w zależności od tego:
– czy producent projektuje wyrób i wykonuje obliczenia wytrzymałościowe wyrobu,
– kto jest autorem specyfikacji (czyli czy producent czy zlecający) i
– jakie właściwości zgodnie z CPR (Construction Products Regulation) wytwórca deklaruje.
Ogólnie i bardzo skrótowo rzecz biorąc metoda 1 polega na tym, że producent deklaruje czy wykonuje sam specyfikację wytwarzania elementów czyli wszystkie rysunki warsztatowe, wykonawcze, materiałówkę, zestawienie to co mu jest potrzebne ale deklaruje po wykonaniu elementu tylko to z czego jest on zrobiony i jego cechy geometryczne, nic więcej.
Metoda 3a to metoda według której deklaruje się szereg właściwości użytkowych elementu ale ma ona ciekawą cechę. Element konstrukcyjny jest produkowany na podstawie projektu i specyfikacji dostarczanej przez zamawiającego czyli ktoś zleca wyprodukowanie jakiegoś elementu i przekazuje projekt lub wyniki z projektowania i obliczeń wraz z pełnym opisem elementu (specyfikacją) i prosi o zrobienie odpowiednich rysunków wykonawczych i wytworzenie tego elementu.
Natomiast metody – 2 i 3b są dość podobne.
Metoda 3b polega na tym, że najpierw założenia projektowe dostarczane są przez zamawiającego albo opracowywane wspólnie przez producenta z zamawiającym, producent w uzgodnieniu z zamawiającym wykonuje obliczenia wytrzymałościowe, opracowuje specyfikację do wytworzenia takiego elementu i deklaruje w metodzie 3b, że dostarczony element spełnia wymagania projektu, specyfikacji i zamówienia klienta. W metodzie 3b zaprojektowanie elementu i wytworzenie zleca zamawiający.
Natomiast w metodzie 2 również wymagane jest wykonanie obliczeń wytrzymałościowych według odpowiedniej normy wyrobu odnoszącej się do konkretnej części Eurokodu. Wytwórca na podstawie projektu sam opracowuje specyfikację wykonania danego elementu i deklaruje odpowiednie właściwości użytkowe, oraz, że element jest zaprojektowany zgodnie z odpowiednią częścią Eurokodu i wytworzony według odpowiedniej specyfikacji. W metodzie 2 zaprojektowanie elementu i wytworzenie realizuje wytwórca według własnej idei.
W tej metodzie jest najwięcej cech do zadeklarowania bo dochodzą takie elementy jak np. nośność elementu. W Ankiecie są podane konkretne załączniki do normy EN 1090-1 w których opisano metody deklarowania na przykład ZA 3.4, ZA 3.3 i tam można szukać dodatkowych informacji co dana meoda 1, 2, 3a, 3b znaczy i jakie trzeba zadeklarować właściwości, jak ma wyglądać oznakowanie.
Generalnie – trzeba czytać normy i dokumenty źródłowe.
I tak np. w Załączniku A do normy 1090-1 podane są wszystkie informacje odnośnie specyfikacji (co to jest specyfikacja zamawiającego, jak wygląda specyfikacja własna do wytwarzania).
Jako ciekawostkę dodam jeszcze, że istnieją wytyczne Komisji Europejskiej do CP, które dokładnie opisuje metody deklarowania zgodności według CPR ale to jest dokument nazwałbym go „pół-prawniczy” i jest ciężki w czytaniu, bardzo szczegółowy i niestety źle się go czyta. Jeżeli ktoś ma ochotę zapoznać się z tymi wytycznymi zapraszam do lektury tzw. „Guidane Paper L”, który można za darmo znaleźć na stronach Komisji Europejskiej. Wszystkie informacje, które są potrzebne do tego aby zadeklarować zgodność są w normie 1090-1 załącznik A1 i załącznik ZA.
Trzeba pamiętać o tym, że my jako niezależna jednostka, nie możemy uczestniczyć w procesie wyboru przez Klienta metody deklarowania zgodności, możemy jedynie wskazać Klientowi, gdzie sam ma szukać informacji.
Jeżeli byśmy powiedzieli, że „ma Pan to zrobić zgodnie z normą >X< i zadeklarować takie lub inne właściwości użytkowe” to nie będziemy już bezstronni w stosunku do Klienta i po części bralibyśmy odpowiedzialność za wyrób, a my tego robić nie możemy i nie może żadna akredytowana jednostka certyfikująca.
My jako jednostka certyfikująca bierzemy odpowiedzialność za bezstronny i poufny proces oceny, nie za wyrób. Za wyrób, zgodnie z prawem europejskim, zawsze odpowiedzialny jest jego wytwórca.
C.D.N.
